Chi

de letter chi

(το γράμμα τσι)

De Griekse letter Chi (Χ, χ) heeft een rijke geschiedenis en is door de eeuwen heen in veel verschillende contexten gebruikt. Hier zijn enkele belangrijke hoogtepunten:

De letter Chi is afgeleid van de Fenicische letter qoph, die de klank /q/ vertegenwoordigde. De Grieken pasten het Fenicische alfabet aan en gaven de letter Chi de klank /kʰ/.

In het oude Griekenland werd de letter Chi geassocieerd met de god Zeus en werd hij soms gebruikt als symbool van goddelijke macht. Het werd ook gebruikt als afkorting voor het woord “Christus” in vroegchristelijke geschriften.

In de wiskunde wordt de letter Chi vaak gebruikt om de chikwadraatverdeling weer te geven, een kansverdeling die ontstaat bij statistische gevolgtrekkingen. De chikwadraatverdeling is genoemd naar de statistiek die wordt gebruikt om deze te berekenen, namelijk de som van de kwadratische afwijkingen van de verwachte waarde.

In de natuurkunde wordt de letter Chi gebruikt om de magnetische gevoeligheid van een materiaal weer te geven, wat een maatstaf is voor het vermogen ervan om gemagnetiseerd te worden in de aanwezigheid van een extern magnetisch veld.

In het moderne Grieks wordt de letter Chi uitgesproken als /ç/ of /x/, afhankelijk van de regio, en wordt hij in veel gewone woorden gebruikt, zoals χαρά (geluk), χρόνος (tijd) en χώρα (land).

De Griekse letter Chi is ook in veel verschillende contexten als symbool gebruikt, van de logo’s van sportteams tot het embleem van de Amerikaanse broederschap Phi Kappa Psi. In sommige culturen wordt de letter Chi geassocieerd met geluk of fortuin, en wordt hij gebruikt als talisman of amulet.

Over het geheel genomen heeft de letter Chi een belangrijke rol gespeeld in veel verschillende gebieden van de menselijke cultuur en het denken, van religie en mythologie tot wiskunde en natuurkunde. De associatie met macht, waarschijnlijkheid en magnetisme heeft het tot een veelzijdig en veelgebruikt symbool op veel verschillende gebieden gemaakt.

Feitje:

In de wiskunde wordt de letter Chi (Χ, χ) vaak gebruikt om de chikwadraatverdeling weer te geven, een kansverdeling die ontstaat bij statistische gevolgtrekkingen.

Het Griekse alfabet:

HoofdletterKleine letterNaamLatijnse letterCode* (HMTL)
Α αAlfaaα
Β βBètabβ
ΓγGammagγ
ΔδDeltadδ
ΕεEpsilone of eeε
ΖζZètazζ
ΗηÈtae of iη
ΘθThètathθ
ΙιJotai of jι
ΚκKappakκ
ΛλLambdalλ
ΜμMumμ
ΝνNunν
ΞξKsiksξ
ΟοOmikronoο
ΠπPipπ
ΡρRhorρ
ΣσSigmasσ
ΤτTautτ
Υυ Ypsiloniυ
ΦφPhif of phφ
ΧχChichχ
ΨψPsipsiψ
ΩωOmegaoω
*De HTML-codes genereren een kleine letter, voor een Griekse hoofdletter wordt dezelfde code gebruikt, maar met een hoofdletter na het &-teken:
ω genereert dus: ω
Ω genereert dus: Ω.